امروزه بر روی اینترنت و مهمترین سرویس آن ( وب )، صدها میلیون صفحه حاوی اطلاعات وجود دارد. کاربران اینترنت با آگاهی از آدرس یک سایت ، قادر به اتصال به سایت مورد نظر و استفاده از منابع اطلاعاتی موجود بر روی سایت خواهند بود. ما با دریائی از اطلاعات مواجه هستیم ، در صورتیکه قصد یافتن اطلاعاتی خاص را داشته باشیم ، از چه امکاناتی در این زمینه می توان استفاده کرد. ؟ برای جستجو و یافتن اطلاعات مورد نیاز از مراکز جستجوی اطلاعات در اینترنت استفاده می گردد . به مراکز فوق Search engines نیز می گویند.
مراکز جستجو در اینترنت ، نوع خاصی از سایت های موجود در وب بوده که با هدف کمک برای یافتن اطلاعات ، ایجاد شده اند. مراکز جستجو در اینترنت بمنظور پاسخگوئی به کاربران متقاضی و جستجوکنندگان اطلاعات از سه روش متفاوت استفاده می نمایند. نحوه عملکرد سه روش با یکدیگر مشابه بوده و تنها تفاوت موجود میدان انتخاب شده برای عملیات جستجو است .
· اینترنت و یا بخشی از آن بر اساس کلمات مهم ، جستجو می گردد.
· از کلمات پیدا شده یک ایندکس بهمراه محل مربوط به هر یک ، ایجاد می نمایند.
· به کاربران امکان جستجو برای کلمات خاص و یا ترکیبی از آنها که در فایل ایندکس موجود می باشند ، داده می شود.
مراکز جستجوی اولیه در اینترنت ، صرفا" اطلاعات مربوط به چندین هزار صفحه وب را ایندکس و روزانه دو تا سه هزار کاربر متقاضی به آنها مراجعه می کردند. مراکز جستجوی فعلی در اینترنت اطلاعات مربوط به صدها میلیون صفحه را ایندکس نموده و روزانه به بیش از دهها میلیون متقاضی پاسخ می دهند.
وب
اغلب مردم زمانیکه از مراکز جستجو در اینترنت سخن می گویند ، منظور آنها مراکز جستجوی وب است . قبل از مطرح شدن وب ( مشهورترین بخش اینترنت ) ، از مراکز جستجوی اطلاعات برای کمک به کاربران برای یافتن اطلاعات استفاده می گردید. برنامه هائی نظیر : " gopher" و " Archie" از فایل های ذخیره شده بر روی سرویس دهنده های متصل به اینترنت ، یک ایندکس ایجاد می کردند. بدین ترتیب جستجو و دسترسی به اطلاعات و مستندات مورد نظر در اسرع وقت انجام می گردید. در اواخر سال 1980 اکثر کاربران مستلزم دارابودن دانش کافی در رابطه با استفاده از gopher,Archie و Veronica بودند. امروزه اکثر کاربران اینترنت دامنه جستجوی خود را محدود به وب نموده اند.
قبل از اینکه یک مرکز جستجو قادر به ارائه آدرس و محل فایل مورد نظر باشد ، می بایست فایل مورد نظر پیدا شود. بمنظور یافتن اطلاعات مربوط به صدها میلیون صفحه وب موجود ، مراکز جستجو می بایست از یک نرم افزار خاص با نام Spider ( عنکبوت ) برای ایجاد لیست های شامل کلمات موجود در هر یک از صفحات وب ، استفاده نمایند. فرآیند ایجاد لیست های مربوطه توسط Spider ، اصطلاحا" web crawling نامیده می شود. برای ایجاد و نگهداری یک لیست مفید از کلمات ، Spider های مراکز جستجو می بایست تعداد زیادی از صفحات وب را بررسی و مشاهده نمایند. نحوه حرکت Spider در وب به چه صورت است ؟ نقاط شروع ، لیستی از سرویس دهندگان با ترافیک و اطلاعات بالا و صفحات وب متداول است . Spider از یک سایت رایج عملیات خود را آغاز و پس از ایندکس نمودن کلمات موجود در صفحات وب ، هر یک از لینک های موجود در صفحات را برای ادامه حرکت خود انتخاب خواهد کرد. بدین ترتیب سیستم مبتنی بر Spider بسرعت حرکت خود در طول وب را آغاز خواهد کرد.
Google یکی از مراکز جستجوی دانشگاهی و معتبر است . در سیستم فوق از چندین Spider ( معمولا" سه Spider در هر لحظه ) برای ایجاد مقادیر اولیه برای سیستم ، استفاده می گردد . هر Spider قادر به نگهداری ارتباط خود با بیش از 300 صفحه وب در یک لحظه است . با استفاده از چهار spider ، سیستم فوق قادر به جستجوی 100 صفحه در ثانیه و تولید 600 کیلوبایت اطلاعات در هر ثانیه است . اطلاعات مورد نیاز هر یک از spider ها می بایست بسرعت در اختیار آنان گذاشته شود. سیستم اولیه Google ، دارای یک سرویس دهنده اختصاصی بمنظور تغذیه آدرس های URL مورد نیاز برای هر یک از Spider ها بود. بمنظور افزایش سرعت عملیات ، Google از یک سیستم DNS اختصاصی استفاده می کرد. ( در سایر موارد از DNS مربوط به ISP استفاده می گردد ) . زمانیکه Spider به یک صفحه وب شامل تگ های Html برخورد می نماید ، دو آیتم در رابطه با آن را یاداشت خواهد کرد :
· کلمات موجود در صفحه
· محلی که کلمات پیدا شده اند.
از کلمات موجود در عنوان (title) ، زیرعناوین (Subtitles) ، تگ های متا و سایر مکانهای مهم یاداشت برداشته شده تا در آینده با توجه به خواسته کاربر ، امکان پاسخگوئی مناسب به آنها فراهم گردد. Spider مربوط به Google ، از کلمات موجود در هر یک از صفحات وب ایندکس ایجاد و کلماتی نظیر : "a" ، "an" و "the" را حذف می نمایند. سایر Spider ها هر یک دارای رویکردهای خاص خود در این زمینه می باشند.
سیاست های استفاده شده در رابطه با نحوه ایندکس نمودن اطلاعات صفحات وب ، مستقیما" بر سرعت عملکرد spider ها تاثیر گذاشته و به کاربران امکان جستجوی قدرتمندتر و کارآ را خواهد داد. مثلا" برخی از Spider ها ، علاوه بر نگهداری اطلاعات مربوط به عناوین و لینک ها ، یکصد کلمه با فرکانس تکرار بیشتر در صفحه وب و کلمات موجود در بیست خط اولیه را نیز نگهداری خواهند کرد. مرکز جستجوی Lycos از رویکرد فوق استفاده می نماید.
سیستم های دیگر نظیر " Altavista ، از روش خاص خود در این زمینه استفاده می نمایند. در سیستم فوق برای هر یک از کلمات موجود در صفحه شامل "a" ، "an" و "the" و سایر کلمات مشابه نیز ایندکس ایجاد می گردد.
تگ های متا
با استفاده از تگ های متا ، ایجاد کنندگان صفحات وب می توانند کلمات کلیدی موجود در صفحه و نحوه ایندکس نمودن آن را مشخص نمایند. روش فوق در مواردیکه یک کلمه دارای بیش از یک معنی می باشد بسیار مفید و کارساز خواهد بود. بدین ترتیب تگ های فوق به مراکز جستجو راهنمائی لازم در خصوص انتخاب معنی مربوط به کلمات مورد نظر را خواهند داد. در این راستا ممکن است برخی از راهنمائی های انجام شده نیز اغفال کننده بوده و نتایج مثبتی را برای مراکز جستجو بدنبال نداشته باشد. بمنظور پیشگیری از راهنمائی های اغفال کننده توسط تگ های متا ، برنامه های Spider عملیات بازبینی محتویات یک صفحه وب را بمنظور تطبیق با اطلاعات ارائه شده توسط تگ ها ی متا ، انجام می دهند. اطلاعات نادرست ارائه شده بوسیله تگ های متا ، توسط Spider ها نادیده گرفته می شود.
تمام موارد فوق مفروض به حالتی است که ایجاد کننده صفحه وب قصد معرفی صفحه ایجاد شده خود را به مراکز جستجو دارد. در برخی موارد ممکن است تمایلی به انجام این کار وجود نداشته باشد.
ایجاد ایندکس
پس از اینکه عملیات Spider ها در رابطه با یافتن اطلاعات به اتمام رسید ، ( عملیات فوق در عمل با توجه به ماهیت وب و استقرار صفحات وب جدید هرگز به پایان نخواهد رسید ، بنابراین همواره عملیات جستجو و یافتن اطلاعات توسط Spider ها انجام می گیرد) مراکز جستجو می بایست اطلاعات مورد نظر را بگونه ای ذخیره نمایند که قابل استفاده باشند. دو روش عمده در این راستا وجود دارد:
· اطلاعات بهمراه داده ذخیره گردند.
· با استفاده از روشی اطلاعات ایندکس گردند.
در ساده ترین حالت ، یک مرکز جستجو می تواند صرفا" کلمه و آدرس URL آن را ذخیره نماید. روش فوق در بازیابی اطلاعات و جستجو توسط کاربران ایجاد محدودیت خواهد کرد. با استفاده از روش فوق نمی توان جایگاه و وزن یک کلمه در یک صفحه وب را مشخص نمود. مثلا" نمی توان تشخیص داد که کلمه مورد نظر چند مرتبه در صفحه تکرار شده و یا لینک های موجود در صفحه نیز شامل کلمه مورد نظر می باشند یا خیر . بدین ترتیب امکان ارائه یک لیست از صفحات وب که شامل کلمه مورد نظر بر اساس میزان تکرار می باشند ، وجود نخواهد داشت .
بمنظور ارائه نتایج مفیدتر توسط مراکز جستجو ، اکثر مراکز جستجو صرفا" کلمه و آدرس URL را ذخیره نمی نمایند . در این حالت مواردی نظیر : تعداد تکرار کلمه در صفحه نیز ذخیره خواهد شد. مراکز جستجو همچنین به هر entry یک وزن را نسبت خواهند داد. وزن نسبت داده شده، نشاندهنده جایگاه کلمه در صفحه است ( ابتدای صفحه ، در لینک ها ، در تگ های متا و یا در عنوان صفحه ) هر یک از مراکز جستجو برای اختصاص یک وزن مناسب به کلمه مورد نظر از یک فورمول استفاده می نمایند. موضوع فوق یکی از دلایلی است که جستجو یک کلمه توسط دو مرکز جستجو ، نتایج مشابه ای را بدنبال نخواهد داشت .
مراکز جستجو بدلیل استفاده بهینه از فضای ذخیره سازی ، اطلاعات مورد نظر را بصورت رمز شده ذخیره می نمایند. مثلا" در نسخه اولیه سایت Google از دو بایت بمنظور ذخیره سازی اطلاعات مربوط به کلمات در یک صفحه استفاده می کردند. کلمات بصورت حروف بزرگ بهمراه اندازه فونت ، وزن و موقعیت آن ذخیره می گردید. هر یک از فاکتورهای فوق دو ویا سه بیت از دو بایت اشاره شده را به خود اختصاص می دادند. بدین ترتیب اطلاعات گسترده ای بصورت فشرده ذخیره و سپس عملیات ایجاد ایندکس انجام می گیرد.
ایندکس دارای صرفا" یک هدف است : امکان یافتن اطلاعات با سرعت بالا . برای ایجاد ایندکس از روش های متعددی استفاده می گردد. یکی از بهترین روش های موجود ، ایجاد یک جدول Hash است . در روش hashing ، از یک فورمول برای اختصاص یک عدد به یک کلمه استفاده می گردد. توزیع عددی با توزیع کلمات بصورت الفبائی با یکدیگر متفاوت بوده و همین امر ، موثر بودن جداول hash را بدنبال خواهد داشت . در زبان انگلیسی حروفی وجود دارد که کلمات زیادی با آنان آغاز می گردد. مثلا" بخش حرف "M" ، در یک دیکشنری بمراتب قطورتر از حرف "X" است . بدین ترتیب جستجو و یافتن کلماتی که با حرف M شروع می گردند زمان بمراتب بیشتری نسبت به یافتن کلماتی که با حرف "X" آغاز می گردند ، را طلب می کند. در روش hashing ، با آگاهی از موارد فوق، بگونه ای رفتار می گردد که متوسط زمان بازیابی هر کلمه کاهش یابد. در روش فوق ایندکس از داده واقعی متمایز می گردد. جدول hash ، شامل شماره hash بهمراه اشاره گری است که به داده مورد نظر اشاره می نماید. با ایجاد یک سیستم ایندکس مناسب و ذخیره سازی مطلوب اطلاعات ، امکان ارائه نتایج مفید برای کاربران را فراهم خواهد کرد.
جستجو
کاربران برای جستجوی اطلاعات مورد نیاز ، پس از ورود به سایت مرکز جستجو ، یک query را ایجاد می نمایند. query می تواند ساده و صرفا" شامل یک کلمه و یا پیچیده و استفاده از عملگرهای منطقی باشد. برخی از عملگرهای منطقی عبارتند از :
● AND . تمام کلماتی که توسط AND بیکدیگر ملحق شده اند ، می بایست در صفحه موحود باشند. در برخی از مراکز جستجو از عملگر "+" بعنوان عملگر جایگزین AND نیز استفاده می شود.
●OR . حداقل یکی از کلماتی که توسط OR بیکدیگر ملحق شده اند ، می بایست در صفحه موجود باشد .
● NOT . کلمه بعد از NOT نباید در صفحه موجود باشد. برخی از مراکز جستجو از عملگر "-" نیز استفاده می نمایند.
● Followed by . یکی از کلمات می بایست مستقیما" پس از کلمه دیگر وجود داشته باشد.
آینده مراکز جستجو
جستجوهائی که توسط عملگرهای منطقی تعریف می گردند از نوع جستجوهای literal می باشند. مراکز جستجو بمنظور ارائه نتایج مورد نظر کاربر ، دقیقا" کلمه و یا کلمات مشخص شده توسط کاربر در بانک اطلاعاتی جستجو می نمایند. روش فوق در مواردیکه یک کلمه دارای بیش از یک معنی باشد ، نتایج مثبتی را بدنبال نخواهد داشت . برای اخذ نتایج دلخواه ، کاربران اینترنت می توانند با استفاده از عملگرهای منطقی محدودیت هائی را ایجاد نمایند ، روش مناسب این است که محدودیت فوق از طریق مرکز جستجو اعمال گردد.
یکی از مواردیکه اخیرا" توسط محققین متفاوتی در مراکز جستجو دنبال می گردد ، جستجو بر اساس مفهوم است .در روش فوق با استفاده از آنالیزهای آماری بر روی صفحات شامل کلمات سعی در ارائه نتایج مطلوبتری وجود دارد. در برخی موارد دیگر استفاده از زبانهای طبیعی برای جستجو دنبال می گردد. در روش فوق برای طرح سوال خود از یک مرکز جستجو از روشی که توسط انسان برای طرح سوالات مربوطه استفاده می گیرد، استفاده خواهد شد. در این راستا ضرورتی به استفاده از عملگرهای منطقی و یا query های پیچیده نخواهد بود.
1. تراکم کلمات کلیدی - نسبت کلمات کلیدی به سایر کلمات در یک صفحه را چگالی یا تراکم کلمات کلیدی می نامند. مثلا اگر شما 100 کلمه در یک صفحه دارید و سه عدد از آنها جزو کلمات کلیدی سایت شما هستند، چگالی کلمات کلیدی آن صفحه 3% است. سعی کنید که چگالی حدود 3 تا 20 درصد برای کلمات کلیدی مهم سایت خود را تنظیم کنید. سایتهای زیر برای آنالیز سایت شما در مورد تراکم کلمات مختلف، کمک می کنند :
KeywordDensity.com
KeywordCount.com
2. کلمات کلیدی در نام دامنه سایت شما - سعی کنید یکی از مهم ترین کلمات کلیدی سایت خود را در نام دامنه آن بگنجانید. مثلا http://www.thehandicrafts.com/ که کلمه Handicraft در نام دامنه وجود دارد. این مورد همچنین به مردم کمک می کند که نام سایت شما را به خاطر بسپارند.
3. عنوان صفحه (Page Title) - یک عنوان توصیفی شامل 5 تا 8 کلمه که کلمات کلیدی اصلی سایت شما را شامل باشند، انتخاب کنید. عنوان، اولین چیزی است که مردم با آن در موتورهای جستجو مواجه می شوند. عنوان را با حرف بزرگ شروع کنید و بقیه را با حروف کوچک بنویسید. توجه کنید که وجود کلمات فارسی با استاندارد یونیکد توسط موتور جستجوی گوگل شناسائی می شود. مهمترین کلمات کلیدی سایت خود را در ابتدای عنوان سایت خود قرار دهید.
4. شناسه توصیف (Description tag) - برخی از موتورهای جستجو این شناسه را به دنبال عنوان سایت شما، نمایش می دهند. 200 تا 250 کلمه در این بخش وارد کنید که 20 عدد از کلمات کلیدی سایت شما را نیز شامل باشد. عنوان سایت خود را مجددا در این بخش وارد نکنید. در این بخش نیز می توانید از کلمات فارسی استفاده کنید.
5. شناسه کلمه کلیدی (Keywords Tag) - این بخش بسیار مهمی است و شما باید 50 تا 100 کلمه کلیدی سایت خود را در این بخش وارد کنید. موتورهای جستجو برای این بخش ارزش زیادی قائل هستند و در رتبه بندی سایت شما تاثیر دارد. کلمات کلیدی را با کاما از یکدیگر جدا کنید. با این روش در حداقل جا، امکان ترکیبات متنوعی از کلمات کلیدی سایت شما گنجانده خواهد شد.
6. شناسه ارزشگذار (Header tag) - جذاب ترین بخش برای موتورهای جستجو کلماتی است که بین شناسه های H1 قرار دارند. این شناسه ها باید در بالاترین بخش صفحات سایت شما باشد. کلماتی که بین این شناسه قرار می گیرند، مثل
Send flower to your relatives in
با اندازه بزرگ نمایش داده می شوند و ممکن است زیبائی سایت شما را مختل کنند. می توانید با استفاده از شناسه های فرم دهنده (Styles) اندازه شناسه های ارزشگذار را متناسب کنید. مثلا :
h1 { font-family: Arial; font-size: 14pt }
7. شناسه توضیح (Comment tag) - این ها اطلاعاتی هستند که توسط طراحان سایت برای قرار دادن توضیحات جنبی در بخشهای مختلف صفحات استفاده می شوند. این اطلاعات توسط مرورگرها نمایش داده نمی شوند و در صفحات شما تاثیر ظاهری ندارند. از کلمات کلیدی مهم سایت خود در این بخش استفاده کنید. مثلا :
8. شناسه جایگزین تصویر (Alt Tag) - وقتی که نمایش تصاویر در مرورگر شما خاموش است و یا وقتی نشانگر ماوس را روی تصاویر می برید، اطلاعات شناسه جایگزین تصاویر، نمایش داده می شوند. این کلمات هم برای موتورهای جستجو بسیار مهم هستند. حتما از کلمات کلیدی سایت خود در این بخش استفاده کنید. حتما کلمات باید مناسب با تصویر مربوطه باشد در غیر این صورت به عنوان حقه بازی در ایجاد تراکم کلمات، توسط موتورهای جستجو تحریم خواهید شد. نمونه :
9. نام فایلهای تصاویر در صفحات شما - حتما نام تصاویر را از میان کلمات کلیدی سایت خود انتخاب کنید.
10. نامهای ارتباط صفحات - کلمات کلیدی مهم سایت خود را در نام ارتباط صفحات قرار دهید. مثلا به جای نام صفحه services.htm از نام مناسب با نوع تجارت خود مثل webhostingservices.htm استفاده کنید.
11. نقشه سایت (Site Map) - برای سایت خود نقشه تهیه کنید و ارتباط با تمام بخشهای سایت را به همراه توضیح آن بخش، در نقشه سایت قرار دهید. نقشه سایت را در صفحه اول سایت خود قرار دهید چون برخی موتورهای جستجو فقط صفحه اول سایت شما را بازدید می کنند.
12. محتوای کیفی - محتوای صفحات را با 250 تا 300 کلمه که شامل مهمترین کلمات کلیدی شما هستند تهیه کنید. این اطلاعات باید بیننده سایت شما را هدف گیری کنند. کلمات کلیدی را در ابتدای پاراگرافها استفاده کنید و از تکرار بیش از حد آنها که باعث عجیب شدن مطالب شما بشوند پرهیز کنید. از کسانی که در تهیه مطلب و مقاله وارد هستند بخواهید که مطالب شما را قبل از کپی در سایت خود، مرور کنند.
13. بازسازی ارتباطات شکسته (Broken Links) - اکثر موتورهای جستجو اگر در سایت شما ارتباطات شکسته وجود داشته باشد، سایت شما را لیست نمی کنند. بازدید کنندگان هم از دیدن صفحات 404 error page دلخور می شوند و سایت دیگری را کلیک خواهند کرد. حتما سایت خود را قبل از کپی در اینترنت توسط سایت http://www.anybrowser.com/ کنترل کنید.
14. صفحه ارتباط با سایت (Contact page) - برخی موتورهای جستجو، مخصوصا Yahoo ، اگر آدرس پستی شما در سایت نباشد، سایت شما را لیست نمی کنند. حتما آدرس پستی را در سایت قرار دهید، فقط قرار دادن آدرس صندوق پستی کافی نیست.
15. ارتباط متقابل - موتورهای جستجو مخصوصا گوگل به تعدد ارتباط ها به سایت شما حساس هستند و آنرا در رتبه سایت شما اثر می دهند. یک صفحه لینکستان بسازید و به سایتهای مشابه، نه رقیب، سایت خود ارتباط دهید، مخصوصا سایتهائی که در موتورهای جستجو رتبه خوبی دارند. از سایتهای دیگر بخواهید که به سایت شما ارتباط دهند. برای اینکه بدانید از کدام سایتها به سایت شما ارتباط داده شده است، در موتور گوگل عبارت زیر را جستجو کنید :
link:www.yoursitename.com
16. ارتباط های ضربدری - اگر چندین سایت دارید، به یکدیگر ارتباط دهید و برای هر ارتباط، توضیحی تهیه و در سایتهای خود قرار دهید. از کلمات کلیدی سایت خود در این توضیحات استفاده کنید.
17. اندازه فایلها را کوچک نگاه دارید - اگر از کد های جاوا اسکریپت یا DHTML استفاده می کنید، معمولا قبل از محتوای سایت شما، در بالای صفحه قرار می گیرند، جائی که برای موتورهای جستجو مهم است و آنها به جای رسیدن به اطلاعات سایت شما، با کدهای برنامه مواجه می شوند و رتبه شما کاهش می یابد. برای کوچک نگاه داشتن اندازه فایلها، کدهای برنامه را در صفحات جداگانه قرار دهید و در صفحه اصلی include کنید.
نتیجه :
یک طراحی ساده و تمیز که به راحتی قابل بازدید باشد انجام دهید. روی محتوای مناسب و جالب برای بازدید کننده که خوب نوشته شده است و کلمات کلیدی سایت شما را شامل باشد، تمرکز کنید. یک استراتژی مناسب با توجه به نکات بالا تدوین کنید و شاهد افزایش چشم
گیر ترافیک سایت خود باشید
صفحه بعد
دیسکهای سخت رایانه ها معمولاً پر از اطلاعات ناخواسته است که علاوه بر اشتغال کردن بی مورد فضا . کارآیی سیستم را پایین می آورد درست است که امروزه به علت ارزان بودن حافظه ، بیشتر رایانه ها از نعمت هارد دیسک های بزرگ بهره مند هستند ، اما تا چشم به هم بگذارید می بینید میزان زیادی از فضای هارد شما به وسیله ی برنامه های مختلف فایل های Cache و موقتی ( Temporary ) مرورگر ها و ... بلعیده و سیستم دچار درهم ریختگی شدید شده است . نرم افزارها زیادی در بازار وجو دارند که می توانید فضای با ارزش هارد شما را آزاد کنند تا نرم افزار های موجود درسیستم بیشتر از مقداری که واقعاً حافظه نیاز دارند ، از آن استفاده نکنند ؛ اما خود ویندوز جعبه ی ابزار بسیار قدرتمندی دارد که به شما کمک می کند فایل ها برنامه هایی را که لازم ندارید از روی هارد خود پاک کنید ، سیستم آدرس دهی فایل ها ی خود را به Fat 32 تغییر دهید ، مرور گر رایانه ی خود را تنظیم کنید و ده ها کار مفید دیگر که هر یک به نحوی دردسرهای هارد شما را کاهش می دهد و آن را جارو می کند .گاه بااستفاده از این برنامه های کاربردی مفید که داخل خود ویندوز جا سازی شده است می توانید چند مگابایت ( یا حتی گیگا بایت ) از فضای دیسک سخت خود را آزاد کنید . فراموش نکنید پیش از انجام هر کاری از فایل های اطلاعاتی خود Backup ( نسخه ی پشتیبان ) بگیرید . آن وقت با ما همراه شوید و مراحل زیر را دنبال کنید .
1. فایل های زائد را پاک کنید .
Disk Cleanup ویندوز ابزار مناسبی است برای تمیز کردن فضای هارد روی آیکن My computer دو بار کلیک کنید یکی از درایو ها ( مثلاً c: ) را برگزینید . روی آن کلیک سمت راست کنید و از منوی ظاهر شده گزینه ی properties را انتخاب کنید . حال روی دکمه ی Disk Cleanup کلیک کنید .
پنجره ای با عنوان Disk Cleanup for ( c: ) مشاهده کنید . این پنجره را به خاطر بسپارید ، در مراحل بعدی باز هم به آن رجوع خواهید کرد . همان طور که مشاهده می کنید ویندوز فهرستی از فایل های قابل پاک کردن را به شما نشان می دهد . مقابل هر کدام از موارد میزان فضایی را که اشغال کرده اند می بینید هر کدام از آنها را هم که انتخاب کنید در قسمتی Description توضیحی درباره اش مشاهده کنید . پس از انتخاب هارد دلخواه ، دکمه ی OK را بزنید . ویندوز دوباره از شما می خواهد خواسته ی خود را تأیید کنید . این کار را برای تک تک درایوها انجام دهید و همه ی آنها را از شر فایل های به دردنخور خلاص کنید .
2. اجزای غیر ضروری ویندوز را پاک کیند .
در همان پنجره Disk Cleanup این بار پوشه ی More option را بر گزینید و در قسمت windows compnents روی دکمه ی Cleanup ... کلیک کنید در اینجا فهرست اجزایی ز ویندوز که قابل uninstall شدن هستند را می بینید و می توانید اجزایی را که لازم ندارید . پاک کنید . به عنوان مثال اگر اهل بازی کردن نیستید می توانید با پاک کردن بازی های خود ویندوز 12 مگا بایت از فضای هارد را آزاد کنید . کافی است علامت کنار هر مورد را بردارید ، تا ویندوز به شما نشان دهد با حذف آن چه مقدار از حجم هارد آزاد خواهد شد پس از انتخاب موارد حذفی ، دکمه ی ok را بزنید . نگران نباشید ، اگر روزی پشیمان بشوید می توانید هر از این اجزاء را دوباره نصب کنید . کافی است یک CD ویندوز داشته باشید .
3. نرام افزارهای اضافی را پاک کنید .
اگر مدت زیادی است که از ویندوز خود استفاده می کنید احتمالاً نرم افزارهای زیادی روی هارد شما وجود دارد که معمولاً از آنها استفاده نمی کنید . و برای پاککردن این نرم افزارها باز هم به سراغ پنجره ی Disk Cleanup بروید . در پوشه ی more option قسمت به نام install programs وجود دارد .
دکمه ی clean up ... موجود در این قسمت را بزنید . پنجره ی ADD/Remove programs را مشاهده کنید . ( البته همان گونه که می دانید . این پنجره از طریق control panel هم قابل دسترسی است ) روی هر برنامه ای که نیاز ندارید ، کلیک کنید و دکمه ی ADD/Remove را بزنید . ویندوز از شما می خواهد که uninstall کردن نرم افزار مزبور را تأیید و سپس آن را حذف کنید . اگر کاربر ویندوز XP هستید ، اطلاعات بیشتری را در این قسمت به ما داده می شود وقتی روی هر نرم افزاری کلیک کنید به شما می گوید که هر چند وقت یکبار از این نرم افزار استفاده می کنید و چه میزان فضا از هارد شما به این نرم افزار اختصاص داده شده است آن وقت شما برای حذف هر نرم افزار باید آن را انتخاب کنید و دکمه ی Change را بزنید با دنبال کردن پنجره های بعدی به راحتی نرم افزار مربوط uninstall می شود .
4. نقاط بازگشت را پاک کنید .
این کار مختص کاربران ویندوز XP یا ME است . این ویندوزها عادت دارند هر گاه که تغییراتی در تنظیمات سیستم رخ دهد وضعیت پیش از تغییر را در جایی نگهداری کنند تا چنانچه سیستم پس از تغییرات با مشکلی مواجه شود قابل برگشت به حالت پیشین باشد .
در اصطلاح به این نقاط Ristore Point گفته می شود . اگر شما معمولاً نرم افزار های زیادی را نصب ( install ) و uninstall می کنید تعداد این Ristore Point زیاد می شود و فضای قابل توجهی از هارد را اشغال می کند . بهتر است تمامی نقاط بازگشت پیشین ، به جز آخرین آنها را حذف کنیم . برای کار همان پنجره Disk Cleanup پوشه ی more option را انتخاب و دکمه ی Disk Cleanup موجود در بخش System Restore را بزنید .
5. به FAT 32 تبدیل کنید .
وقتی ویندوز فایل ها را روی هارد می نویسید اطلاعات مربوط به محل ذخیره سازی آنها را در یک جدول به نام ( File Allocation Table ) FAT نگه داری می کند . در بیشتر رایانه ها هم اکنون FAT32 استفاده می شود که ورودی های جدول آن 32 بیتی است . برای اطلاع از چند بیتی بودن FAT سیستم خود کافی است در پنجره ی My computer روی هر یک از درایو ها کلیک سمت راست کنید File system آن را ببینید .
FAT32 بسیار سریع تر از FAT16 است برای تبدیل کردن File system خود به Fat32 کافی است از منوی Start گزینه ی Programs و بعد Accessories را انتخاب کنید آنگاه از منوی ظاهر شده System tools و بعد Drive Converter ( FAT32 ) را برگزینید و باقی مراحل را دنبال کنید .
3. مرورگر خود را تنظیم کنید .
Internt Explorer ( IE ) یا هر مرور گر دیگر ، صفحاتی از وب را که مشاهده می کنید . برای مراجعات بعدی ، در جایی نگهداری می کند . به این امکان Cache می گویند برای محدود کردناین فضا روی آیکن IE کلیک راست کنید و properties را برگزینید . پوشه ی General را انتخاب و دکمه ی sttting را بزنید در قسمت Temporary Internt Files می توانید این فضا را تقلیل دهید .
7. مراحل پایانی
حال باید مطمئن شوید فایل هایی را که پاک کرده اید واقعاً حذف شده اند Recyclebin کلیک راست کرده گزینه ی Empty Recyclebin را بزنید و آن را خالی کنید . سپس تک تک درایو ها را Defrag کنید تا فایل ها تکه تکه شوند به هم بچسبند . برای این کار کافی است در پنجره ی my computer روی هر درایو کلیک راست کرده گزینه ی properties را انتخاب کنید .
« چرا این قدر سرعت کامپیوترم کم شده است ؟» این سوالی است که بسیاری اوقات برای ما پیش می آید . اما نمی دانیم برای برگرداندن سرعت قبلی چه باید کرد .
بیایید ببینیم چگونه می توان با همین رایانه ها ی موجود و بدون هزینه ی اضافی رایانه های سریعتری داشت در اولین قدم باید از کارآیی سیستم خود مطلع شویم . ساده ترین روش این است که روی آیکن My computer کلیک سمت راست کنید واز منوی ظاهر شده Properties را برگزینید . آن گاه پوشه ی Performance را انتخاب کنید . میزان اصلی حافظه ی اصلی ( RAM ) ، در صد منابع آزاد سیستم و یک سری اطلاعات دیگری را در این زمینه مشاهده کنید به عنوان مثال ، اگر مقابل عبارت System Resources نوشته است 40% free یعنی تنها 40 درصد از منابع سیستم شما آزاد است و مابقی از سوی خود ویندوز و سایر برنامه هایی که اجرا شده اند . اشغال شده است هر چه این در صد بیشتر باشد کارآیی سیستم بالاتر می رود اما چگونه آن را افزایش دهیم ؟
می دانید یک Wallpaper حجیم و رنگارنگ چه حجم بالایی از RAM شما را اشغال می کند در حالی که وجود آن هیچ ضرورتی برای کار شما ندارد . اگر رایانه ی کندی دارید بهتر است از خیر Wallpaper بگذرید و آن را غیر فعال کنید .
وجود محافظ صفحه ی نمایش ( Screen saver ) نیز از منابع سیستم می کاهد . اگر ضرورتی برای وجود آننیست قید این یکی را هم بزنید . اگر در محل کار خود می خواهید هنگام ترک سیستم محافظ صفحه ی نمایش را با کلمه ی عبور ( Password ) آن فعال کنید ، تا از لحاظ امنیتی لطمه ای به سیستم شما وارد نشود . بهتر است یک میانبر ( Shortcut ) برای آن بسازید و تنها در مواردی که مجبور هستید از طریق آن Screen saverرا فعال کنید . برای ساختن Shortcut محافظ صفحه ی نمایش کافی است روی Desktopکلیک سمت راست کنید . از منوی باز شده NEW و سپس Shortcut را برگزینید . دکمه ی Browse را فشار دهید . با انتخاب ALL File در قسمت File of type کلیه ی فایل ها را نمایش دهید آنگاه از دایرکتوری Windows system یکی از فایل های محافظ صفحه ی نمایش که پسوند دارند مثلاً ScrD flower Box . Scr را انتخاب کنید . کلید Next و سپس Finish را بزنید .
برخی افکت های ( Effects ) ویندوز سرعت رایانه را کاهش می دهند . روی Desktop کلیک راست کنید و Properties را برگزینید . پوشه ی Effect را انتخاب و گزینه های قسمت Visual effects را غیر فعال کنید در پوشه ی Web از همین پنجره نیز گزینه View my Active Desktop as a Web Page را غیر فعال کنید دکمه ی Apply را برای ثبت تغییرات فراموش نکنید هر چه رزولوشن صفحه ی نمایش شما کمتر باشد سرعت آن بیشتر است . روزولوشن را می توانید از طریق پوشه ی Setting با همان پنجره Properteis تنظیم کنید عنوان این بخش Scereen area است و با حرکت دادن نوار لغزان آن به سمت چپ ، رزولوشن صفحه ی نمایش پایین می آید رنگ صفحه ی نمایش را نیز بهتر است روی True Colour تنظیم کنید . هر چه تعداد برنامه ها و پنجره های باز شده بیشتر باشد منابع سیستم بیشتر مصرف می شود به محض این که با پنجره ای کار ندارید . آن را ببندید برنامه هایی که هنگام راه اندازی دستگاه اجرا می شوند منابع سیستم بخصوص RAM دستگاه را می بلعند . تا جایی که ممکن است برنامه های کمتری در این قسمت قرار دهید از منوی start گزینه ی Programs را انتخاب کنید و از منوی ظاهر شده Startup را برگزینید . برنامه های موجود در این منو هر بار که سیستم را راه اندازی می کنید اجرا می شوند روی هر کدام که لازم نیست ، کلیک راست و Delete کنید .
درضمن می توانید از برنامه ی کاربردی ویندوز به نام system Conifiguration Utility استفاده کنید کافی است دستور Msconifig را در گزینه ی Run از منوی Start اجرا کنید . در شماره ی پیشین کاشف در همین بخش به تفصیل درباره ی آن صحبت کردیم .
با ابزارهای ویندوز که حتماً آشنایی دارید ؛ از طریق منوی Start ، گزینه ی Programs و سپس Accessories را انتخاب کنید آنگاه از منوی ظاهر شده system Tools را برگزینید . در این بخش ابزارهای مختلف ویندوز را مشاهده می کنید که هر کدام از آنها در موارد خاصی کاربرد دارد . به عنوان مثال Disk Defragmenter در برخی موارد واقعاً دیسک سخت شما را نجات می دهد و سرعت سیستم را به طرز مشهودی بالا می برد . این ابزار همان گونه که می دانید ، فایل های تک تک شده ی روی دیسک سخت را می یابد و آنها را کنار هم قرار می دهد یکی از ابزارهای نمایش منابع سیستم که تا حد زیادی ناشناخته مانده Monitor System است . این ابزار به طرز جالبی با کشیدن نمودارهای میله ای و منحنی منابع سیستم شما را در هر لحظه نمایش می دهد اولین بار که به این ابزار مراجعه می کنید تنها یک نمودار به نام Kemel : Processor Usage که میزان استفاده از پردازشگر را نشان می دهد . مشاهده می کنید اما براحتی می توانید نمودارهای دیگری به این صفحه اضافه کنید از منوی Edit گزینه ی Add Items را انتخاب کنید در سمت چپ دسته های مختلف منابع را مشاهده می کنید Memory Manager را از میان آنها برگزینید و از فهرست ظاهر شده در سمت راست physical memory Unused را انتخاب کنید و سپس کلید OK را بزنید مشاهده می کنید که 2 نمودار دارید ؛ یکی وضعیت پردازشگر و دیگری میزان حافظه ی آزاد شما را نشان می دهد . همین طور که نمودارها را زیر نظر دارید . یک نرم افزار حجیم مثل Adode Photoshop را باز کنید . می بینید که میزان حافظه آزاد سیستم چقدر تقلیل می یابد . بد نیست نرم افزارهایی را که معمولاً استفاده می کنید . امتحان کنید . با این روش مشاهده می کنید که کدامیک RAM بیشتری می گیرند . از طریق این ابزار می توانید از وضعیت سیستم خود در هر لحظه مطلع شوید نکات فوق ممکن ست ابتدایی و پیش پا افتاده به نظر برسند اما کافی است هر کدام از آنها سرعت دستگاه را تنها چند هرتز افزایش دهند آنگاه از تلف کردن وقت شما تا حد زیادی جلوگیری خواهد شد . پس به امتحانش می ارزد .
اگر می خواهید با ساختن یک سایت ، کالا و خدمات خود را به همه ی دنیا معرفی کنید و یا یک صفحه ی شخصی ( Home page ) برای معرفی خود و تخصص هایتان داشته باشید , یا حتی اگر دوست دارید یک سایت خانوادگی بسازید و عکسها و مشخصات خانواده تان را در آن قرار دهید و یا ... نیازی به دانستن زبانهای برنامه نویسی ، اصول طراحی وب Front Page html و یا هیچ تخصص دیگری نیست . کافی است کمی با نرم افزار Word مایکرو سافت آشنا باشید . در این مقاله ی کوتاه می خواهیم به کمک محیط ساده و دوست داشتنی Word در عرض چند ساعت یک سایت بسازیم . همه ی مراحل را می توانید در نگارش های مختلف Word را انجام دهید ؛ حتی در Word 97 . البته بهتر است حداقل از ورژن 2002 استفاده کنید
خوب حالا دست به کار شوید . ابتدا یک صفحه ی جدید باز کنید و از منوی Fileگزینه ی Save as HTML یا Save sa web pages را برگزینید و به صورت یک فایل با پسوند htm در مسیر دلخواه ذخیره کنید . بهتر است نام آن را indexhtm انتخاب کنید چرا که در آینده ای نزدیک این فایل ، صفحه ی اصلی سایت شما خواهد شد اگر دوست داشته باشید می توانید برای صفحه خود یک رنگ زمینه ( Background ) برگزینید . توجه کنید انتخاب رنگ زمینه باید دقت کافی صورت گیرد ، تا از خوانایی مطالب صفحه کاسته نشود معمولاً رنگهای کمرنگ و ملایم و مناسب ترند . برای این کار از منوی Format گزینه ی Background را انتخاب کنید و رنگ مورد علاقه ی خود را برگزینید از قسمت Fill Effects هم می توانید افکتهای مختلفی به آن بدهید در این قسمت می توانید با انتخاب پوشه Picture نیز یک تصویر را برای پیش زمینه ی سایت خود قرار دهید . تایپ کنید ؛ مثل یک صفحه ی معمولی Word می توانید از فونتهای مختل ، بولت ( Bullet ) جدول ، تصویر نمودار و … استفاده کنید . برای افزودن تصویر می توانید از آیکن موجود در نوار ابزار ( toolbar ) یا از گزینه ی Picture موجود در Insert استفاده کنید . Word تصاویر جالب و جذابی دارد که Clip Art نامیده می شود . برای استفاده از آنها می توانید از منوی باز شده، Clip Art را برگزینید . اگر قصد دارید از تصاویر دلخواه خودتان استفاده کنید ، گزینه ی دوم راکه From file است . انتخاب کنید . پس از مشخص کردن مسیر و نام فایل . تصویر مربوطه در صفحه ظاهر می شود . نگران سایز تصاویر Clip Artها نباشید . با یک کلیک روی آنها می توانید به کمک ماوس از گوشههای تصاویر آنها را تغییر سایز دهید فراموش نکنید در حین انجام مراحل مختلف کار ، هر از گاهی صفحه ی خود را Save کنید . یکی از اجزای مهم یک صفحه ی وب پیوند با لینک ( Hyper link ) است لینک قسمت ی از صفحه است که اگر روی آن کلیک کنید . شما را به یک سایت دیگر صفحه ی دیگری از همان سایت ، یا قسمت دیگری از همان صفحه می برد . وقتی ماوس را روی یک لینک قرار می دهید . حالت ماوس از حالت فلش ، به صورت یک دست تغییر می یابد . لینک می تواند یک یا چند کلمه ، یک تصویر و یا حتی قسمتی از یک تصویر باشد با استفاده از لینکها ، بین صفحات مختلف سایت حرکت می کنید . اگر سایت شما بیش از یک صفحه داشته باشد ، نیاز دارید در قسمتی از صفحه ی اول یک سری لینک برای رفتن به صفحات دیگر قرار دهید .
صفحه ی دوم سایت را به همان روش صفحه نخست ایجاد کنید و آن را با نام مناسبی در همان مسیر قبلای ذخیره کنید . مجدداً به صفحه ی index . htm برگردید . کلمات یا تصویری که می خواهید به صفحه ی دوم لینک شود مارک یا Select کنید ماوس را روی آن قرار دهید . کلیک سمت راست کنید و از منوی باز شده گزینه ی Hyperlink را انتخاب کنید ( می توانید از آیکن link – Hyper در نوار ابزار و یا از گزینه ی Hyperlink در منوی Insert نیز برای این کار استفاده کنید . ) حال مسیر و نام صفحه ی دوم را انتخاب کنید و OK را بزنید . با این کار اگر روی صفحه ی لینک شده از صفحه index کلیک کنید به صفحه دوم خواهید رفت اگر اهل گشت و گذار در اینترنت باشید . حتماً دیده اید که وقتی به صفحات داخلی یک سایت مراجعه می کنید ، معمولاً راه بازگشت برای شما پیش بینی می شود تا در سایت گم نشوید بهتر است شما هم در همه صفحات داخلی سایت خود ، یک لینک « صفحه ی اصلی » یا ( home ) داشته باشید در این مثال هم در صفحه ی دوم یک لینک قرار دارد و آن را به Index . htm لینک کنید . مراحل فوق را برای صفحات دیگر سایت خود نیز انجام دهید . تمام شد به همین راحتی شما به کمک Word یک سایت ساده ساختید .
حال باید سایت خود را بر روی یک میزبان وب ( WebHost ) قرار دهید .
در اینترنت میزبانان رایگان و غیر رایگان بیشماری وجود دارد
www.netfirms.com , www.8m.com , www.tripod.com نمونه هایی از میزبانان رایگان وب هستند . داشتن یک سایت در اینترنت ، نیاز به تخصص چندانی ندارد . فقط کمی همت می خواهد همین امروز دست به کار شوید و برای خود یک سایت اینترنتی جذاب ایجاد کنید و نشانی آنرا به دوستان و آشنایان خود بدهید .